Butterfly pea หรือ Blue pea คืออีกชื่อหนึ่งของอัญชัน เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีถึงสรรพคุณและประโยชน์ใช้สอยที่ได้จากดอกอัญชัน คนส่วนใหญ่มีความรู้ถึงการนำสีของดอกอัญชันไปใส่ในขนมและอาหารคาวหวานตามความต้องการและให้สีสันแสนสวย น่ารับประทาน อีกคุณค่าหนึ่งที่ยอมรับกันทั่วไปคือ สามารถช่วยบำรุงผมให้ดกดำเป็นเงางาม จึงเป็นที่นิยมนำไปเขียนคิ้วให้เด็กทารกเพื่อให้มีคิ้วที่สวยงามเมื่อโตขึ้น และนอกจากนี้ยังมีสรรพคุณทางยาของอัญชันอีกมากมายหลายอย่างจนน่าทึ่งมากเลยทีเดียว
ลักษณะโดยทั่วไป
อัญชัน เรียกตามชื่อพื้นเมืองว่า แดงชัน(เชียงใหม่) หรือเอื้องชัน(ภาคเหนือ) เป็นพืชในแถบอเมริกาใต้ และปลูกทั่วไปในเขตร้อน ลักษณะของดอกอัญชันมีสีฟ้าอมม่วง ขลิบขาว ตรงกลางดอกมีสีเหลือง รูปทรงดอกคล้ายหอยเซลล์
ดอกอัญชัน มีสาร “แอนโทซานิน” (Anthocyanin) ที่มีหน้าที่ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ดีมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น บริเวณรากผม บริเวณดวงตา บริเวณปลายนิ้วมือ และจุดเด่นที่สุดอีกอย่างหนึ่งที่คนทั่วไปไม่ค่อยรู้คือ สามารถช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเส้นเลือดอุดตันได้ และมีฤทธิ์ละลายลิ่มเลือดได้ด้วย
สรรพคุณจากดอกอัญชัน
- มีส่วนช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย
- ช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานให้ร่างกายและเพิ่มพลังงานให้ร่างกาย
- ช่วยในการชะลอริ้วรอยแห่งวัย
- ช่วยบำรุงสมอง เพิ่มการไหลเวียนเลือด
- มีฤทธิ์ในการละลายลิ่มเลือด
- ช่วยป้องกันโรคเส้นเลือดสมองตีบ
- ช่วยรักษาอาการผมร่วง ใช้ทาคิ้ว ทาหัว ใช้เป็นยาปลูกผม ปลูกขนให้ดกดำเงางาม
- ลดความเสี่ยงการเกิดเส้นเลือดอุดตัน
- ลดความเสี่ยงการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดหัวใจอุดตัน
- ลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็งเนื่องจากสารต้านอนุมูลอิสระ
- ลดระดับน้ำตาลในเลือดของคนเป็นโรคเบาหวาน
- ช่วยล้างพิษและของเสียออกจากร่างกาย
- บำรุงสายตา แก้ตาฟาง ตาแฉะ
- ป้องกันต้อกระจก ต้อหิน ตาเสื่อมจากเบาหวาน
- เพิ่มความสามารถในการมองเห็น
- ใช้แก้อาการฟกช้ำ
- ช่วยป้องกันและแก้อาการเหน็บชาที่นิ้วมือนิ้วเท้า
สรรพคุณจากใบ
- ช่วยบำรุงสายตา
- ปรุงเป็นยาขับปัสสาวะ
สรรพคุณจากราก
- ใช้หยอดตาและหูเพื่อเพิ่มการมองเห็น
- ช่วยแก้อาการปวดฟัน และทำให้ฟันแข็งแรง
- ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ
- แก้อาการปัสสาวะพิการ
สรรพคุณของเมล็ด
- ใช้เป็นยาระบาย (แต่อาจมีผลทำให้คลื่นไส้อาเจียน)
ประโยชน์อื่นๆ
- ใช้เป็นเครื่องดื่มดับกระหาย
- ใช้เป็นชาดอกอัญชันชงดื่มได้ตามต้องการ
- ใช้เป็นผักรับประทานได้ทั้งสดและชุบแป้งทอด หรือเป็นเครื่องปรุงอาหารได้ตามต้องการ
- คั้นน้ำเอาสีนำไปเป็นสีผสมอาหารได้ตามความต้องการ
- ใช้เป็นส่วนผสมของผลิตภัณฑ์ต่างๆ เกี่ยวกับการบำรุงผมให้ดกดำเงางาม เช่น ครีมนวด ยาสระผม เป็นต้น
- ใช้เป็นไม้ดอกไม้ประดับบ้านเรือนเพื่อความสวยงาม
ประโยชน์ของการนำไปใช้
น้ำดอกอัญชัน
น้ำดอกอัญชัน 4-5 ดอก ต้มใส่น้ำ 2-3 ลิตร เต็มน้ำตาลหรือน้ำผึ้ง ปรุงรสตามต้องการ สามารถดื่มได้ทั้งร้อนและเย็น
พรั้นซ์น้ำดอกอัญชัน
นำโซดา 1 ขวด น้ำดอกอัญชัน ½ ถ้วย น้ำเชื่อม 6 ช้อนโต๊ะ น้ำผึ้ง 4 ช้อนโต๊ะ น้ำมะนาว ½ ถ้วย ผสมรวมกันแล้วชิมรสชาติตามความต้องการ เติมน้ำแข็งเกล็ดเพื่อเพิ่มรสชาติ ใช้ดื่มตามต้องการ
ใช้บำรุงผม
นำดอกอัญชันมาคั้นเอาแต่น้ำใช้ชโลมผิวหนังศีรษะให้ทั่ว ทิ้งไว้ 15-30 นาทีแล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด
เป็นผักหรือเครื่องปรุงอาหาร
ใช้ชุบแป้งทอด หรือเป็นผักกินสดหรือลวกจิ้มน้ำพริกตามต้องการ
สูตรปลูกผม
ใช้ดอกอัญชัน 10 แช่ในเหล้าขาวสักครู่ ขยี้ให้จนเข้ากันแล้วนำไปชโลมศีรษะทั้งไว้ 4-5 ชั่วโมง แล้วล้างออก ทำต่อเนื่องประมาณ 2-3 สัปดาห์จะเริ่มเห็นผล
โทษของอัญชัน
แม้จะมีคุณอนันต์ ก็มีโทษมหันต์ได้เหมือนกันหากใช้แล้วไม่ศึกษาข้อมูลให้ละเอียด เนื่องจากอัญชันมีฤทธิ์ละลายลิ่มเลือดจึงทำให้เป็นอันตรายต่อผู้ป่วยโรคโลหิตจาง ดังนั้นผู้ป่วยโรคดังกล่าวจึงไม่ควรดื่ม หรือกินดอกอัญชันหรือน้ำอัญชันโดยเด็ดขาด และการดื่มน้ำอัญชันที่เข้มข้นมากเกินไปก็อาจมีผลต่อการทำงานของไตให้ทำงานหนักต่อการขับสีจากดอกอัญชันออกจากร่างกาย ดังนั้น จึงไม่ควรดื่มหรือกินดอกอัญชันในปริมาณมากเกินไป เพื่อให้ร่างกายได้รับประโยชน์และสรรพคุณเต็มที่
ที่มา : banhelathy.com